pantai barat semangat manakala pantai timur pentingkan kesedaran ( pertengahan awal kurun 20)

Di peringkat awal gerakan kemerdekaan bergerak boleh dikatakan ulamak-ulamak di Terengganu semacam tidak bersama dengan gerakan tersebut perjumpaan perjumpaan yang awal cari oleh ulama-ulama daripada Terengganu Walaupun perjumpaan tersebut dihadiri oleh ulama daripada Perak Penang Selangor Johor dan sebagainya lagi ini kerana ulama-ulama di pantai barat sifat kecenderungannya kepada kaum muda lebih tinggi berbanding dengan di pantai timur bukan sahaja di Terengganu malahan juga di Kelantan gerakan kemerdekaan dunia semacam tidak memperolehi baja

Namun begitu sekiranya kita memerhatikan dengan teliti kita akan dapat menyedari bahawa terdapat Sedikit sebanyak nya perbezaan ini adalah berpunca daripada aliran pembawaan di pantai timur aliran pergerakannya lebih berbentuk kesedaran berbanding dengan gerakan kemerdekaan di pantai barat lebih berbentuk semangat dan protes. Gerakan yang lebih radikal dan bersemangat ini menguasai madrasah-

Madrasah di pantai barat boleh dikatakan sebagai mempunyai hubungan dengan Madrasah al-masyhur Iya yang ditubuhkan oleh Said Sheikh Ali Al Hadi beliau yang mempunyai pendidikan daripada al-azhar Mesir meneruskan hubungan langsung dengan pasi dengan institusi  tersebut yang dikendalikan oleh al-imam Muhammad bodoh manakala di pantai timur pula hubungan adik dan pengajiannya lebih menghala ke arah Mekah r